ARO’UK PARIK ANTU ( Carito Masarakat Pakunam, Singkawang, Kalimantan Barat)

ARO’UK  PARIK ANTU

( Carito Masarakat Pakunam, Singkawang, Kalimantan Barat)

Jare urok du iyo, ka daeroh Pakunam, ando idup duo aki bini. Io baduo idup iguk anok baanak.io badou idoup ba moutut, tiap ari io batanam angkuuk, jagouk, banuuk ngan kacang. Io baduo memang rajit  sidi unang.

Setek ari, akie ado ampus ka motout, kanaun io  karajo anok baranti  du ugok  anok raso  nga-ngo. Ari kowo binie anok ampus ka motout nuukik io karajo, binie ado karumoh lalok ngamuat bide untook ngalasik urok duduk. Bide kowo io ngamuat dari uwi.bide kowo samacam gagadok untog dangan duduk mun ba atanganik karumoh.

Akie kowo memang rajit sidi, dari oop sampe tangah ari anok baranti karajo. Ka naun io karajo marasihot motoutte dari pakkuk. Pakkuk kowo samacam amidic, kahe bawarna ijo. Pakkuk kowo baidupatik ka samak nak sigale tanaman nang io nanam kowo.

Ado jukut nang aneh, kadek angaki kowo mabut kamutot pakuk kowo. Mun io mabut kamutot pakkuk kowo, pakukk nang barahu idup agik. Iopun nyobok mabut agik pakuk kowo, tang masih ando bai’ik angit, tang atok agik. Pas io nanang dah endoh jako,io pun gagiot mantok. Io dari nyauhik nak sigale tanaman nang io nanam ka motout kowo.io ampus jauh ka dikowo. Tapi boh pas io jauh, pun masih ugok sigale nak pakuk kowo nunaan io dari. Io bausoho dariok namun,io dak takuruk pakuk-pakuk kowo. Lalu iopun ngagok akal jamae biso kauwar dari pakuk kowo. Iopun dari ka keo nang ado kaetok motote kowo. Tapi boh masih ajok kompok pakuk kowo nunoot io, pakuk kowo ado nang kauwar dari dinik batu nang karas kowo. Pas cagahan io nanang jakowo, io takampak ka gai’ot kidaoh-kidaoh.tapi boh aneh sidi, io dah ngampak-ngampak kaurok dikowo, tapi urok-urok anok nangar ngan ampus ka iyo. Angaki koo  sidi cilako ari kowo.

Kompok pakuk kowo tatap nunaan io, kamae ajok io ampus. Io pun batapuk ka guo nang ado ka arouk  kowo. Io duduk dikowo, ka atas batu ampar. Kasamak batu kowo ado aik nang jaranih ngan dingin sidi. Antoh jamae antoh, tang io dah ado ka dunio lain nang io nok suoh io ngatak ngik. Rupae boh, sumangatte di nabot antu aik ka arouk  kowoo ka subayot. Ka naun io batamu ngan ambini gagas, namae Dewi Kalo Pandahagi. Ambini kowo mintok iosupayo io diop dikowo ngan io. Angaki kowo dah ngaco tampate diop. Tapi boh angaki kowo baik, io tatap ajok mintok puok ngan kambali puok da dunio. Tapi jak Dewi Kala pandahagi tatap bai’ik, io maok angaki kowo diop ngan io di kowo.

Karumohe, binie dah ngantiot io puok.ngarapot io atok tang anok nyampe-nyampe. Kamae io ampus jare.sio-sio io ngantiot akie kowo. Tatap ajok akie kowo anok puok karumohe. Pas tangoh maam ngan  bout purnama tarok ka angit, io nyosol akie ka motoot sambil nabanan mandoo ka pingok nge ngan colop ka kokotte. Memanglah sui sidi, io anok batamu ngan akie kowo nang io nyinto ik. Ka motout io kahe namuikkompok pakkuk nang ngamutik sigalo nak tanaman nang dinanam kakowo. Io nyaruik akie,tapi anok ado nang nyahutik io. Io sidi takajut, pas nanang ado cahayo jukut endoh ka baloh tonyook, iopun ngampusik cahayo angkowo. Rupae cahayo kowoo mangaroh ka arouk skeet tampat akie gurik ngarunop.

Ka arouk kowo io namuik guo kenek,io taamok ngan takajut sidi pas nanang akie tagurik dah anok basengat agik. Io pun basampok ngampak ka jubato. Kampake kowo kadangarot sampe ka angit. Sampe Jubato turut namuik ngan batanyok ka ambini kowo. Jubato nahuikmaksud ambini kowo ngan tantang akie nang dah mati kowo. Jubato sidi kasihot nanang ambini kowo, iopun ngambaliot sumangat  akie dari dunio subayoot, tampat dewi kala pandahagi nabanan sumangatte.

Nanang akie idup agik, ambini kowo karepoot, io batarimok kasih ka jubato. Iopun nyimpan coloppe ka tanoh, io ngidupot api  dikowoo sambil bajogeet karepoot, io ugok ngoresik kuitte pake mandoo nang tajop nang io nabanan dari rumahe tai ko. Io tarus bajogeet sampe malompat-lompat nok baranti sampe akie idup agik pun io masih nok nahuik, io tarus bajoget. Nanang akie dah idup agik, iyo takajut, ngan bahagio, karepoot nanang jubato dah mantuk akie puok. Lalu io ngicok batu ka seket kowo,io ngamuat pantak dari batu ngan tihok. Io ngamuat pantak kowo untuuk ngormatik jubato nang dah nuukik akie puok.

Ka lain kisoh, dewi kala pandahagi bero sidi. Io bero nok baranti sampe nyumpahik ambini kowo. Lalu io ngirip ujot daras  ngan angin ribut nang koat sidi. Pas di tampat ambini ngan akie ngamuat pantak, tibo-tibo dinik gou angkowo rorok. Tabik tampat io ba sanarik, pacoh , rorok ngan ancur nimpok io baduo, sampe io baduo mati. Roroot tabik angkowo ba ceboran kamae-mae sampe nutupik motoot te tampat io batanam ampohot. Sidi kajadian angko magai’ik. Bukit tingi tabaloh, batu-batu ayok  baguling’ik  ka baboh, tanoh baguncok koat, aik bohok dari bukit turut ka kampook sampe manjirik  utot dikowo. Manyak sidi urok nang mati ngan jadi korban akibat bancano kowo. Lalu urok-urok dikowo bapakat  ngamuat pantak tinggi ngan marek antek ka dewi kala pandahagi ngan jubato, nyian dingamuat supayo io baduo anok bero ngan nurunan cilako agik dudi ari ka anak ngan cucuk e. ngan tampat dimae duo aki bini kowo mati tatimpok roroot tanoh rantak kowo di namaik arouk parik antu. Mun  maam tartantu ado kadangarot suaro ambini katawok ngan nangis. Sidi magaiik tampat kowo.